انسان به مرحله‌ای می‌رسد که دیگر از گناه لذت نمی‌برد، اما آنطور که برخی از همین گناهکاران می‌گویند «نمی‌تواند آن را ترک کند.»
اما او که از گناه لذتی نمی‌برد چرا نمی‌تواند دست از آن بکشد؟ تا وقتی که جز گناه و سرزنشِ نفس لوامه چیزی عایدش نمی‌شود چرا آن را ترک نمی‌کند؟
این چیزی نیست جز فلج شدن اراده، و عادت کردن به معصیت، و ترسی ناشناخته که «اگر آن را ترک کنم چه به سرم خواهد آمد»، و عدم یقین به اینکه اگر آن را ترک کند حتما خداوند در عوضِ آن، چیز بهتری به او او خواهد داد.
انسان به وضعیتی شبیه به برخی انواع اعتیاد دچار می‌شود که در آن دیگر به او حالت لذت و نشئگی دست نمی‌دهد، اما از نظر روحی و روانی به آن وابسته است و می‌ترسد آن را ترک کند و در راه به دست آوردن آن از مال و اخلاق و همه چیزش می‌گذرد.
گناهان نیز نوعی اعتیاد دارند. گویا معتادان به آن مانند برده‌ای بیچاره و افسرده‌اند، در غل و زنجیری وهمی که شیطان به واسطه? آن، آن‌ها را به هر جا که بخواهد می‌کشاند! درست است که این زنجیرها وهمی است! اما شخص حتی جرات این را ندارد که آن را نادیده بگیرد و به شیطان پشت کرده و برعکس مسیر او را در پیش گیرد.
انگار این «معتاد» گرفتار چیزی شده که خداوند متعال در این آیه بیان نموده است:
}اسْتَحْوَذَ عَلَیْهِمُ الشَّیْطَانُ فَأَنسَاهُمْ ذِکْرَ اللَّهِ…{مجادله: [19]
)شیطان بر آنان چیره شده و الله را از یاد آنان برده است…(
چیره شدنی که در آن شیطان بدون پرداخت هیچ مبلغی، صاحب آن بنده می‌شود! یعنی حتی بدون به دست آوردن متاع کم ارزش دنیا! چیزی که باعث می‌شود بنده در این اسارت باقی بماند این است: {الله را از یاد آنان برده است}. انگار بنده فراموش کرده پروردگاری دارد که می‌تواند از او یاری بخواهد تا او را از مخمصه‌ای که در آن گرفتار شده نجات دهد.
ای کسی که معتاد گناه شده‌ای! یادت رفته که شیطان از چهار جهت توانایی رسیدن به تو را دارد؟
}قَالَ فَبِمَا أَغْوَیْتَنِی لأَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِرَاطَکَ الْمُسْتَقِیمَ (16) ثُمَّ لآتِیَنَّهُم مِّن بَیْنِ أَیْدِیهِمْ وَمِنْ خَلْفِهِمْ وَعَنْ أَیْمَانِهِمْ وَعَن شَمَآئِلِهِمْ وَلاَ تَجِدُ أَکْثَرَهُمْ شَاکِرِینَ{اعراف: 16 – [17]
])شیطان] گفت: به سبب آنکه مرا به بیراهه افکندی من هم [برای گمراهی آنان] سر راه راست تو خواهم نشست (16) آنگاه از پیش رو و پشت سر و از سمت راست و سمت چپشان به آنان می‌تازم و بیشترشان را شکرگزار نخواهی یافت(.
می‌بینی که شیطان توانایی هجوم از بالا را ندارد و نمی‌تواند میان تو و پروردگارت فاصله ایجا کند.
نمی‌توانی سرت را بالا بگیری و بگویی: پروردگارا؟!
زیرا: هر رحمتی که الله برای بندگان خود بگشاید، کسی نمی‌تواند جلوی آن را بگیرد…فاطر
